Monika Fajfer, Praveen Karanth
Patrząc na jaszczurki często nie zdajemy sobie sprawy, jak bogatym siedliskiem są one dla innych organizmów. Takimi organizmami niejednokrotnie są tzw. „roztocze łuskowe” (ang. scale-mites) z rodziny Pterygosomatidae będące stałymi zewnętrznymi pasożytami jaszczurek, które możemy znaleźć najczęściej pod ich łuskami, pazurami, w pachwinach czy uchu środkowym etc.
W trakcie badań skupiliśmy się na najliczniejszym i najbardziej różnorodnym rodzaju roztoczy z rodziny Pterygosomatidae tj. rodzaju Geckobia który pasożytuje na gekonach. Celem naszych badań było sprawdzenie bioróżnorodności roztoczy łuskowych pasożytujących na gekonach na terenie kampusu Indian Institute of Science w Bangalore (IISc, Indie). W trakcie badań sprawdziliśmy 208 jaszczurek należących do dwóch rodzajów: Cnemaspis i Hemidactylus. Zebraliśmy informacje na temat specyficzności topicznej (siedliskowej) roztoczy oraz określiliśmy prewalencję. Po raz pierwszy w identyfikacji gatunkowej roztoczy z rodzaju Geckobia zostało wykorzystane barkodowe DNA (gen kodujący I podjednostkę oksydazy cytochromowej, cox1) oraz jądrowy fragment: 18S rRNA oraz region D2 28SrDNA. Oszacowaliśmy dystans genetyczny oraz zrekonstruowaliśmy powiązania filogenetyczne za pomocą metod wiarygodnościowych (metody największej wiarygodności, ML, oraz wnioskowania bayesowskiego z łańcuchem Markova Monte Carlo, BI).
W efekcie odkryliśmy pięć nowych gatunków: Geckobia gigantea sp. n., G. treutleri sp. n., G. unica sp. n. oraz G. brevicephala sp. n. z czterech gatunków gekonów rodzaju Hemidactylus spp., oraz G. mysoriensis sp. n. z Cnemaspis mysoriensis. Ponadto, odnotowaliśmy występowanie trzech już wcześniej opisanych gatunków na terenie kampusu: Geckobia indica Hirst, 1917 z H. treutleri (nowy żywiciel), Geckobia bataviensis Vitzhum, 1926 z H. parvimaculatus (nowy żywiciel) oraz z H. frenatus (nowa lokalizacja), i Geckobia phillipinensis Lawrence, 1953 z H. frenatus (nowa lokalizacja). Uzupełniliśmy dzięki temu diagnozy gatunkowe G. indica oraz G. phillipinensis a także opisaliśmy dotąd nieznane dla wiedzy samce oraz postacie młodociane. Analiza filogenetyczna oraz uzyskane dystanse potwierdziły przynależność gatunkową uzyskaną na podstawie badań morfologicznych. Nasze badania pokazały, że Hemidactylus frenatus był najbardziej zainfestowanym gatunkiem żywiciela (prewalencja 61%), z najwyższą liczbą pasożytów (3 gat.). Co ciekawe, występowanie co najmniej dwóch różnych gatunków roztoczy na danym żywicielu wiązało się z zajmowaniem różnych nisz na ciele żywiciela. Dodatkowo, po raz pierwszy stwierdzono występowanie wewnątrzkomórkowych pasożytów Wolbachia u Geckobia co może być przyczyną dysproporcji płci u pterygosomatidów i z pewnością wymaga dalszych badań.
Badania te były finansowane przez European Molecular Biology Organization (EMBO-8277)
17 stycznia 2023
